Tagaktak sa Bundok na Naguiling!

Isang buwan matapos tawirin ang kanlungan ni Maria Makiling at tatlong linggo matapos ang napurnadang akyat sa nag-alburotong Bulkang Bulusan, sa wakas ay naitungtong kong muli sa isang taluktok ang paa kong hindi pa lubusang gumagaling sa pagkasuklo.

Nitong nagdaang Linggo, narating ng Team Tagaktak ang diumano'y pinakamataas na taluktok sa lalawigan ng Batangas–ang Bundok Naguiling sa Lobo, 1007 masl. Mas mataas nang dalawang metro sa taluktok ng Bundok Malipunyo sa Lipa. Magkasing-hirap akyatin ang dalawang bundok ngunit kung manggagaling sa Maynila, di hamak na mas mahirap marating ang jump-off point ng Bundok Naguiling sa Brgy. Jaybanga. Kailangan mo munang dumaan sa mala-isaw na kalsada!

Dahil mahirap pumunta rito, sa pribado man o pampublikong transportasyon, hindi pa ito paboritong puntahan ng mga bundukero. At ayon sa guide namin na si Kuya Allan, taong 2013 lang daw nagsimula ang mga organisadong pag-akyat sa Bundok Naguiling. Kaya naman hindi pa gaanong bugbog ang trail ng bundok. Sana lang ay mapangalagaan ang Naguiling sa panahong maging sikat na destinasyon na ito sa mga bundukero. 

Lahat kaming sumama sa akyat na ito ay unang beses sa Naguiling. Wala pang nakaranas sa amin kung paano talaga pumunta roon. Sumangguni lamang kami sa mga blog na may detalyadong account ng akyat sa Naguiling.

Dahil nalaman kong mahirap ang transportasyon papunta at paalis sa Brgy. Jaybanga sa Lobo, nagdesisyon akong umarkila na lamang ng dyip para sa akyat na ito. Imposible rin kasi ang itineraryong day hike kung aasa sa pampublikong transportasyon dahil madalang ang mga dyip na bumabiyahe papuntang Jaybanga. Base sa itinerary ng PinoyMountaineer, mula sa Lipa ay tinaya kong dalawang oras ang aabutin para makarating sa Jaybanga gamit ang pinakamaikling ruta (Lipa-Padre Garcia-Rosario-Lobo) na ipinakita sa akin ni Google Maps. Kaya sa ginawa kong itinerary, 0445H ang ETD papunta sa Jaybanga at 0700H naman ang simula dapat ng akyat.


Kaso lang, naligaw kami. At kasalanan ko 'yun. Nang makita ko 'yung ruta ni Google Maps, itinigil ko na ang pagsasaliksik. 2012 ako huling nakapunta sa bayan ng Lobo at doon kami dumaan sa lungsod ng Batangas. Sa pagkakatanda ko, mahaba at sobrang daming zigzag ng rutang iyon kaya agad akong natuwa sa maikling ruta ni Google Maps. Hindi ko na pinansin yung isa pang rutang daraan sa bayan ng Taysan...

Nang dinaraanan na namin yung ruta ni Google Maps, hindi ko halos matawag na kalsada ang kahabaan nun! Bukod sa paliko-liko, sobrang gaspang at maalikabok nung daan! Marami pang bahagi ang hindi sementado. Matatarik na ahon at lusong ang sinuong ng aming dyip. Mabuti na lang at halimaw rin ang driver naming si Kuya Nonoy!

Nang malapit na kami sa dulo ng ruta, natagpuan namin ang aming mga sarili sa tabing-ilog na imposibleng tawirin ng dyip. Kaya naman bumalik kami at saka pa lamang gumawa ng Plan B. Pero salamat sa Diyos, hindi pa kami nakalalayo, mayroon kaming napagtanungan na papunta rin sa Brgy. Jaybanga! Sinamahan niya kami at malugod na itinuro ang tamang daan!

Bagaman huli na nang isa't kalahating oras sa itinakdang itineraryo, nakarating kami nang ligtas sa bahay ni Kapitan Romeo Delen ng Brgy. Jaybanga. Doon kami tinagpo ni Kuya Alvin na aming guide. Doon na rin kami nagparehistro. At ang 0700H na akyat, naging 0820H. 

Akala ko ay hindi na namin maaabot ang taluktok dahil masyado na kaming nahuli sa itinerary. Isa pa, noong nagsisimula na ang akyat, halos lahat kami ay madaling hinapò dahil matagal na ring hindi umaakyat ng bundok. Marami rin sa grupo ang baguhan pa lamang sa pag-akyat ng bundok. Dagdag hirap din ang maalinsangang panahon. Para kaming sinisilaban sa ilang yugto ng trail. 

Ayon din sa difficulty rating ng PinoyMountaineer, 5/9 at major climb ang Bundok Naguiling, o kasing-hirap ng Maktrav (Makiling traverse). Pero sa tantsa ko, 4/9 lamang ito at kasing-hirap nga ng Malitrav (Malipunyo traverse). Pero dahil sa hirap ng dinanas naming biyahe, puwede na nga ring 5/9!

Sa kabuuan, siyam (9) na oras at apatnapung (40) minuto namin tinapos ang day hike na ito, mula sa bahay ni Kapitan at pabalik, kasama na ang lahat ng pahinga at pagkain. Mula sa bahay ni Kapitan hanggang sa taluktok ay 5.37 kilometro. Halos lahat ng bahagi ng trail ay paahon. Pinakamahirap 'yong matarik at mabatong bahagi na kung tawagin ay 'Paniya trail'. Maluwag ang ilang bato kaya't naroon ang panganib na gumulong ang ilan sa mga ito. Sa aming akyat, muntik nang matamaan si Aimee ng gumugulong na batong sinlaki ng hollow block! Mabuti na lamang at nakatungtong siya sa isa pang bato kung saan tumama ang gumugulong na kapahamakan. May ikinuwento rin si Kuya Allan na mayroon daw isang mountaineer na muntik nang mabalian dahil nagulungan din ng bato ang paa. Mabuti na lamang daw at hindi gaanong nakabuwelo ang naturang bato.

Sa kabuuan ng trail paakyat sa tuktok ng Naguiling, sa Balatikan campsite ang pinakamagandang tanawin. Mula rito, makikita halos ang buong lalawigan ng Batangas dahil sa 180° na tanawin. Masuwerte kami at maaliwalas ang langit sa aming pag-akyat. Nakita namin sa kaliwa ang kalapit na Bangkalan Peak (700 masl). Sa bandang kaliwa rin ang Bundok Banoi (960+ masl). Tanaw rin sa malayo ang Bundok Makulot (947 masl) at Bulubunduking Malipunyo (1,005 masl). Sa likod naman ng Malipunyo, sumisilip ang Bundok Makiling (1090+ masl). Bigo naman kaming makita nang buo ang Bundok Banahaw (2,158+ masl) at Bundok Cristobal (1,470+ masl) dahil natatakluban sila ng ulap. Samantala, mula Balatikan ay natatakluban ng bahagi ng Naguiling ang Bundok Daguldol (670+ masl) sa bayan ng San Juan. 

Ang 'Balatikan' ay galing sa salitang 'balatík' na isang bitag na ginagamit para manghuli ng baboy ramo. Sa etnoastronomiyang Filipino ni Dante Ambrosio, 'Balatík' din ang tawag sa talampad o konstelasyong 'Orion'. Hango rin ito sa hugis ng naturang patibong. Natuwa ako nang malaman ang bagay na ito. Kaya sa susunod na magawi ako sa Naguiling, doon na magpapalibas ng gabi upang makunan ng retrato ang talampad na Balatík mula sa Balatikan! 

Pagkagaling namin sa Balatikan ay bumalik kami sa Kubo upang doo'y mananghalian. May libre rin kaming tubig galing sa malapit na bukal. Salamat na lang kay Kuya Leon na siyang may-ari yata nung Kubo. Matapos kumain ay iniwan namin sa Kubo ang ilang gamit para mas madaling umakyat. Pinaalalahanan kasi kami ni Kuya Allan na hindi madali ang trail paakyat sa taluktok at aabutin kami ng kulang-kulang tatlong oras. Pero walang nagpaiwan sa amin; lahat ay nais marating ang tuktok!

Sinimulan namin ang summit assault tanghaling tapat 1205H, at nakarating sa taluktok matapos ang dalawang (2) oras at dalawampu't apat (24) na minuto o 1429H. Malaking tulong na magaan na ang aming mga bag. Kaso lang, halos lahat kami ay naubusan ng dalang tubig dahil lubhang nakauuhaw ang pag-akyat, at hindi tulad sa Makiling o Malipunyo, halos walang malamig na lawiswis ang tumatagos sa trail. 

Sa taluktok ng Naguiling, hindi gaanong makapigil-hininga ang tanawin. Marami kasing matataas na puno rito. Makikita lang sa timog-kanluran ang Isla Verde at sa likod nito, ang isla ng Mindoro. Kung nais makakita nang mas malawak na tanawin, kailangan pang umakyat sa puno (tulad ng ginawa ni Gre). Sinabi rin ni Kuya Allan na balak nilang i-clear ang ilang bahagi ng taluktok para sa view. Pero kung ako ang tatanungin, huwag na lang sana. Nauunawaan ko na marahil gusto rin nila Kuya Allan na i-clear ang bahaging ito para sa mga bundukerong bumibisita sa Naguiling. Marami kasi ang itinuturing na reward ang tanawin sa taluktok ng bundok. At totoong nakapapawi talaga ng pagod ang picture-perfect na 360° tanawin tulad ng sa Bundok Batulao at Pico de Loro. Sulit nga naman ang pagod dahil sa mga ito. Ngunit hindi talaga lahat ng bundok ay may makapigil-hiningang tanawin sa taluktok. Katotohanan ito na kailangang tanggapin para hindi na kailangan pang sirain ang mga puno't halaman doon sa tuktok.

Saksi kami sa yaman ng anyong-buhay sa bundok na ito. Sa tuktok ng Naguiling, nakakita kami ng tinatawag na pitcher plant na itinuturing na carnivorous dahil nangangain sila ng mga insekto at maliliit na hayop na nabubulid sa mga dahong patibong na hugis pitsel. Unang beses kong nakakita noon. Dati'y napapanood ko lang 'yun sa National Geographic! Sabi ni Kuya Allan, maaari raw inumin yung tubig doon ngunit sa kaunting pagsasaliksik ko sa internet, may mga nagsasabing hindi raw dahil nakalalason. Pero sabi rin ng ibang source sa internet, puwede naman daw. Hindi ko alam kung sinong nagsasabi ng totoo!

Kanlungan din ng maraming uri ng ibon ang Naguiling. Ilang beses kaming nagalak sa tanawin ng mga lawin o brahminy kite (Haliastur indus) na marahang nagpapadausdos sa langit, animo'y hari sa itaas ng malawak at lungting kaharian. Nakakita rin sina Ate Layka at Gibo ng tinatawag kong 'kalapating heartbroken' o Luzon bleeding-heart (Gallicolumba luzonica). Habang nasa isang pahingahan, nakakita naman kami sa mga puno ng niyog ng mga martines o Asian glossy starling (Aplonis panayensis). At noong nasa bahaging 'Inabutan' bago sumapit ang taluktok, nakarinig kami ng koro ng mga kalaw o rufous hornbill, na kilala rin bilang Philippine hornbill (Buceros hydrocorax). Mahirap daw makita ang mga kalaw na ito dahil ayon kay Kuya Alvin, sa matataas na puno sila malimit nakadapo. Mayroon ding mga maya o Eurasian tree sparrow (Passer montanus), layang-layang o barn swallow (Hirundo rustica), uwak o crow (Family Corvidae) at marami pang iba.

Sa kasamaang palad, dahil inubos ng trail ang aming lakas at 250 mm lang ang dala naming lente (dahil wala pa talaga kaming budget para sa matinong lenteng pang-birding), hindi na namin nakunan ng retrato ang mga ibong ito. Idagdag pa na medyo mapanubok talaga ang pagkuha ng retrato ng mga ibon at may hinahabol kaming oras. Ngunit sa banda-banda riyan, kapag nakabalik sa Naguiling, hindi na lang talaga day hike ang gagawing itineraryo upang higit na mamalas ang rikit ng mga ibong malaya sa kanilang kagubatan.

***

Salamat sa mga nakasama sa akyat na ito. Isa sa mga pinakamahirap dahil sa dami ng pinagdaanang aberya at paliku-likong kalsada. Gayunman, isa rin ito sa pinakamasaya! Sa uulitin! Maraming salamat, Gre, Gibo, Gado, Layka, Vermisse, Floyd, TJ, Marg, Nikke, Aimee, Szia at Meg! Overnight na sa sunod! Maraming salamat din kina Kuya Nonoy na halimaw magmaneho at kay Kuya Bulilit! Salamat din sa napakabait naming mga guide sa bundok, sina Kuya Allan at Alvin Magnaye!

Pasasalamat din sa mga website na nakapagbigay ng 'di matatawarang impormasyon para maisagawa ang day hike na ito! PinoyMountaineer, Mtnaguilinglobobatangas, Cityboytripper, at Crocifixio!

Sa mga nagnanais akyatin ang Naguiling, sana'y makatulong din ang ilang impormasyong ito:

Aktuwal na Itineraryo (Day Hike)
0815 Nagparehistro sa Barangay Jaybanga
0820 Sinimulan ang akyat mula sa bahay nina Kapitan
1030 Kubo ni Kuya Leon; itinuloy ang akyat hanggang Balatikan campsite 
1045 Balatikan; kumuha ng mga retrato
1120 Bumalik sa Kubo 
1135 Kubo; nagtanghalian; nagpahinga
1205 Sinimulan ang pag-akyat sa taluktok; dinaanan ang batuhang trail
1315 Narating ang patag na bahagi ng trail; bahagyang nagpahinga; itinuloy ang akyat
1430 Narating ang taluktok; nagpahinga
1500 Sinimulan ang pagpanaog mula sa taluktok
1645 Kubo; nagpahinga; itinuloy ang akyat
1740 Bahay nina Kuya Alvin Magnaye; nagpahinga, kumain; dumiretso kina Kapitan
1800 Bahay nina Kapitan; nagpahinga, naglinis, nag-ayos ng gamit, nag-lomi
1915 Nakaalis pabalik sa Lipa
2045 Nakarating sa Lipa gamit ang rutang dumaan sa Fortune Cement sa bayan ng Taysan

Ilang Gastusin
P20 - Pagpapatala sa Brgy. Jaybanga
P500 - Bayad sa isang guide/araw (guide-mountaineer ratio ay 1:5)

Kontak ng Guide
Allan Magnaye - 09488572737

Kontak ni Kapitan
Romeo Delen - 09485609151 / 09177575186

Ilan pang Bagay
-Ang bigkas daw sa 'Naguiling' ay hindi katulad ng bigkas sa 'Makiling'. Mabagal ang pagbigkas sa unang pantig na 'Na-'. 
-Ang mga Rice Terraces sa Brgy. Jaybanga ay maliliit lamang. Huwag nang umasa na sinlalaki sila noong mga nasa hilagang bulubundukin ng bansa. Mas maganda rin ang mga palayang ito sa mga panahong luntian pa ang mga tanim.
-Mainam na magdala ng sapat na tubig kung aakyat sa Naguiling. Mayroon namang bukal na pinagkukunan ng tubig malapit sa Balatikan ngunit kung maselan ang tiyan, huwag nang subukan.
-Ang bulubunduking kinabibilangan ng Naguiling at Daguldol ay tinatawag ding Lobo-San Juan Mountain Range.
-Tuwing tag-araw, mahina raw ang agos doon sa munting talon sa Naguiling. Hindi na kami dinala nina Kuya Allan sa talon dahil kinulang na kami sa oras at marami rin daw naliligo roon. Hindi raw kami makakasingit kung gusto naming maglublob!

National Mountain Cleanup Day 2015

Nakakainis. Hindi ako makakasali sa National Mountain Cleanup Day bukas, Mayo 9. Gustuhin ko man, katawan ko na ang nagsasabing magpahinga muna.

Isang linggo matapos ang mahabang road trip patungong Sorsogon at ang napuranadang akyat sa Bulkang Bulusan, heto ako at tila nakikipagpatintero sa trangkaso. Resulta na ito marahil ng pagod at puyat.

Isa pa, hindi pa rin tuluyang gumagaling ang paa ko mula sa suklo. Lampas isang buwan na mula nang masuklo ako dahil sa basketball at hanggang ngayon, hindi pa nawawala ang pamamaga. Naigagalaw ko na naman ang aking paa ngunit may mga posisyon pa ring kumikirot ito. Naitatakbo ko na at naiipambisikleta pero parang may ipit pa ring ugat o kung ano mang litid. Hmmm.

Marso 28, 2015

Marahil nakaapekto rin na hindi ko ipinahinga nang tuloy-tuloy ang paa ko. Abril 9, umakyat kami sa Batulao; Abril 18, sa Manabu; Abril 25, sa Makiling; at Mayo 1, naglangoy sa Paguriran.

Kaya gustuhin ko man, mukhang kailangan ko muna talagang magpahinga nang ilang linggo para makapamundok na ulit nang mas maayos. Sa susunod na akyat na lang ako magsasagawa ng mountain cleanup day. Hay.

Good luck na lang sa mga maglilinis ng ating magagandang kabundukan bukas! Sana dumating ang mga araw na hindi na natin kailanganing maglinis ng bundok!

Bulusan: Nang Hindi Mangyari ang Inaasahan (o ang biglaang pag-aalburoto ng bulkan)

 "Bulusan Volcano is an active volcano which means that there is always an imminent danger to climbers as ash explosions and other volcanic disturbances are unpredictable." 
- isa sa mga paalala ng AGAP Bulusan, Inc.

***

Abril 2015, nagtungo kami sa Sorsogon, ang lalawigang pinagmulan ng aking ama. Nagawi kami sa Lawa ng Bulusan at doo'y napag-alaman na maaari palang akyatin ang bulkan. Kaya, nang hindi naging posible ang pinlanong "redemption climb" sa Bundok Pulag, kaagad naging fallback ang akyat sa Bulusan, isa sa mga pinaka-aktibong bulkan sa bansa.

Tumawag kami sa Wild BOARS (Bulusan Outdoors and Recreational Sports) - ang grupong nag-oorganize ng mga akyat sa BVNP (Bulusan Volcano Natural Park), - at nakapagpa-reserve ng sampung slots para sa akyat na ito.

At ang naging itinerary?

DAY 0 (ABRIL 30)
2100 Tagpuan sa Lipa City
2200 ETD patungong Sorsogon City
*Pribadong sasakyan ang gagamitin at hindi pampublikong transportasyon
*Tinatayang 12 oras ang biyahe mula Lipa hanggang Sorsogon

DAY 1 (MAYO 1)
0900 Side trip sa Mga Guho ng Cagsawa, Daraga, Albay; kuha ng retrato
0945 Ituloy ang biyahe
1100 ETA sa tutuluyang “Kubo” sa Bacon, Sorsogon; pahinga; tanghalian
1330 ETD patungong Paguriran Beach
1415 ETA sa Paguriran; langoy; kuha ng retrato
1800 ETD pabalik sa Kubo
1845 ETA sa Kubo; pahinga; hapunan; ayos gamit
2100 Matulog! 

DAY 2 (MAYO 2)
0600 Gising; almusal
0800 ETD patungong Bulusan Lake 
0930 ETA sa Bulusan Lake (jumpoff); kuha ng retrato; registration
1100 Maagang tanghalian
1130 Orientation
1200 Mag-kayak sa Bulusan Lake; magtungo sa Ranger Station
1400 ETA sa Ranger Station; pahinga; kuha ng retrato
1430 ETD patungong Aguingay Lake campsite 
1600 ETA sa Aguingay; pahinga; magtayo ng mga tent; kuha ng retrato
1830 Maghanda ng pagkain; maghapunan
1900 Socials; Astrophotography
2100 Matulog!

DAY 3 (MAYO 3)
0300 Gising; almusal; maghanda para sa pag-akyat sa Taluktok
0400 Simulan ang akyat
0630 Datnin ang Taluktok; pahinga; kuha ng mga retrato
0730 Simulan ang pagbaba sa Aguingay campsite
0900 Datnin ang campsite; pahinga
1030 Kumain; ligpitin ang mga tent
1130 ETD pababa sa Ranger Station
1300 ETA Ranger Station; pahinga; kuha ng retrato; magtanim
1330 ETD pababa sa Bulusan Lake
1500 ETA sa Bulusan Lake; pahinga; evaluate; certificate; log-out
1600 ETD pabalik sa Kubo
1730 ETA sa Kubo; pahinga; mag-empake; maghapunan
1900 ETD pabalik sa Batangas

Sa madaling salita, side trip na "beachineering" sa Mayo 1 sa isla ng Paguriran, main course na "vulcaneering" sa Mayo 2-3 sa Bulusan, at balik sa kani-kaniyang trabaho sa Mayo 4.

Nakaalis kami sa Lipa 2245 n.g. ng Abril 30 at nakarating sa Sorsogon 1045 n.u. ng Mayo 1. Ligtas at walang naging aberya sa biyahe. Sakto rin sa 12 oras na nakatakda sa itinerary. Samantala, bigo naman kaming masilayan ang Mayon nang dumaan kami sa mga Guho ng Cagsawa sa Daraga, Albay. Maulap at hindi nagpakita sa amin ang mahiyaing bulkan. Ito ang unang expectation-versus-reality moment ng grupo. Dito na rin namin nakita sa application na PH Mountains ang weather forecast para sa Sorsogon sa susunod na tatlong araw: Cloudy with thunderstorms; Poor for hiking.

Expectation vs. Reality. Larawan ni Gibo Mejillano

Ngunit ang forecast ay forecast lamang, sabi namin sa aming mga sarili. Hindi kami nawalan ng pag-asang gaganda ang panahon at magagawa namin ang aming mga pinlano.

Pagdating namin sa Kubo, nagpahinga kami at kumain. Maulan pa rin. Nagtungo kami sa aming side trip, 1500 n.h. sa Paguriran Beach sa Sawangga. Apatnapung minuto ito mula sa Kubo. Pagdating namin sa lugar, hindi kami binigo ng panahon at tulad ng inaasahan, nagpakita ang magayunong Mayon! Tanaw sa dakong Kanluran, katabi ang iba pang hindi masyadong kilala ngunit napakagaganda ring mga kabundukan sa Poctol Mountain Range ng Sorsogon.

Ginalugad namin ang mga rock formations ng Paguriran. Sa likuran nito, natagpuan namin ang isang palaruan kung saan nasubukan namin ang makapigil-hiningang cliff diving! Halos lahat kami ay unang beses gawin ito. Damang-dama ang adrenaline at ang kabog ng dibdib sa bawat pagtalon. At sa paglubog ng katawan sa malinaw na tubig, ang kaba ay kaagad napapalitan ng kakaibang sarap na magtutulak sa'yong ulit-ulitin ang paglukso sa tubig, mula sa mas matataas pang dalisdis!

Lahat ng ito habang nasa harap namin ang Mayon na unti-unting binabalot ng ginintuang liwanag ng dapithapon. Magayunon!

Madilim na nang lisanin namin ang isla ng Paguriran upang bumalik sa inupahang kubol sa tabindagat kung saan naghihintay ang aking ama at tiyuhin. Inip na inip na sila at nag-aalala sapagkat naglalabasan daw ang mga walowalo o sea snake sa Paguriran tuwing gabi.

Pagbalik ko sa kubol, tsinek ko ang aking cellphone, at mayroong mga missed call at mensahe:

"Tol, narinig mo na ang balita?"

"Pumutok daw ang Bulusan ah?"

"Nasaan na kayo? Ligtas ba kayo?"

"Kumusta kayo? Nagbuga raw ng abo ang Bulusan."

Noong una, akala ko'y biro lang ang mga natanggap na mensahe, hanggang sa nakausap ko ang aking ina, kinukumpirma ang balita. Ini-ere na raw sa telebisyon at iba pang media ang naturang pagputok ng Bulusan. Nagulat kami. Hindi kami makapaniwala. Gusto namin ng mas marami pang impormasyon. Sa dinami-dami ng petsa, nataon pa sa pagpunta namin ang pag-aalburoto ng bulkan!

Tinawagan namin ang Wild BOARS at nakausap ang mismong Tagapamahala ng natural park. Minor explosion lang naman daw ang nangyari at wala namang casualty. Mayroon pa nga raw mountaineers sa Aguingay campsite na nasa 4-kilometer radius permanent danger zone ng bulkan. Wala pa rin daw itinataas na alert level ang PHIVOLCS. Bahagyang na-sensationalize din daw ng media ang nangyari. At ang payo niya sa amin: "Maaari pa naman pong umakyat kayo kinabukasan. Pero yun nga po, climb at your own risk pa rin."

Sa puntong iyon, dahil sa mga pahayag ng park manager, napagdesisyunan naming ituloy ang pag-akyat kinabukasan.

Isang oras matapos naming malaman ang balita ng pagputok daw ng Bulusan. 

Pagbalik namin sa Kubo noong gabi, habang inihahanda ang mga gamit at nagpaplano para sa akyat, nakita ni Jas na tumatawag ang park manager ng BVNP. Ini-loud speaker ni Jas ang telepono at narinig naming lahat:

"May update na po from PHIVOLCS... Mula po sa 5 volcanic quakes, naging 40 na po... Base na po ito sa scientific evidence... Although wala pa pong itinataas na alert level, sinabihan na rin po kami ng PHIVOLCS na mag-ingat pati na rin po ng MDRRMC... So kanina po, nagpalabas na po kami ng order, iyon pong mga nasa Aguingay campsite ay bababa na rin kaagad bukas ng 7 am. Hindi na rin po namin kayo mapapayagang umakyat bukas pero puwede pa rin naman po kayong pumunta dito sa Bulusan Lake for other activities. Nasa labas naman po ng 4-km radius danger zone ang lake..."

At sa sandaling iyon, gumuho ang aming itinerary.

Bagaman dismayado, pinag-usapan namin kaagad kung ano ang magiging Plan B. Sa huli ay napagpasyahan naming akyatin na lamang ang Bundok Pulog na nasa Bacon, Sorsogon. Pag-akyat naman sa bundok ang ipinunta namin sa Sorsogon. Kaagad kaming nagsaliksik sa internet tungkol sa Pulog, at ayon sa Pinoy Mountaineer:

"Considering the volatility of the other hiking attraction in Sorsogon - Bulusan Volcano - Mt. Pulog is also a good fallback in case you cannot climb it."

Gusto ko rin kasi itong maakyat dahil ito yung bundok na nasa Sarong Aldaw, isang maikling pelikulang ginawa ko noong 2011.

Dayhike ng Pulog ang napagdesisyunan naming gawin sa Mayo 2 at bisita naman sa Lawa ng Bulusan sa Mayo 3, bago kami bumalik sa Batangas. Natulog kami nang maaga dahil 0600 n.u. ang gising kinabukasan.

Ang kaso lang, gumising kami sa isang maulang umaga. Hindi na rin namin naituloy ang pinlanong day hike ng Pulog dahil tumutol ang mga matatanda sa amin. Delikado raw at masyadong maulan.

Kaya, napagpasyahan na lang ng grupo na dumiretso na sa Lawa ng Bulusan. Bagaman dismayado pa rin, nais na lang naming sulitin ang mga oras sa Sorsogon. Maulap at may kaunting ulan pa rin sa aming biyahe patungo sa lawa. Hindi rin nagpakita ang taluktok ng Bulusan.

Magtatanghali na nang datnin namin ang bukana ng BVNP. Tumigil muna kami roon para sa "bitter" photo op suot ang aming mga pamundok na damit at sakbit ang aming mga backpack. Gumandang bahagya ang panahon ngunit batid naming hindi na rin talaga kami papayagang umakyat.

Pagdating namin sa mismong lawa, tumila na ang ulan ngunit maulap pa rin. Naabutan namin sa lugar ang mga dismayado ring mountaineer na pinababa mula sa Aguingay campsite. Galing pa raw sila sa Tarlac. Nakinig din kami sa mga usapan at sa isang punto ay may narinig akong reklamo na kasalanan daw ng media. Na-sensationalize lamang daw ang minor ash fall sa Bulusan. At ang retratong ginamit daw ng mga news network ay iyong 2011 eruption pa ng Bulusan.

Nakausap din namin si Ms. Angela, ang butihing customer service representative ng Wild BOARS. Itinanong namin kung maaaring kahit Aguingay campsite ay maakyat namin ngunit hindi na rin sila pumayag. Hindi raw talaga dapat isaalangalang ang kaligtasan. At isa itong mahalagang aral sa mga nagsisimula pa lang mamundok: Safety over Summit.

Sa halip na pag-akyat, naging lakad paikot sa matulaing lawa ang ginawa namin. Apatnapung minuto ang itinagal ng lakad na ito. Ipinaiwan sa amin ang aming mga backpack ngunit tumanggi kami para kahit papaano ay maramdaman naman namin ang pamumundok. Sa trail paikot, nadaanan namin ang jump-off point sa trail patungong Taluktok ng Bulusan. At muli kaming nanghinayang.

Matapos ang ikot na ito, nagtanghalian kami. Napagdesisyunan na pagkatapos ng gagawing pagka-kayak sa Bulusan Lake ay dadaan kami sa Kubo para kumuha ng gamit at kaagad na magtutungo sa Paguriran para doon na lamang mag-camp at magpalipas ng gabi, para kahit papaano ay magamit naman namin ang mga dinalang tent. Gusto rin kasi namin ulit mag-cliff diving!

Bahagyang napatagal ang aming pagka-kayak sa lawa dahil labis kaming natuwa rito. Ang sarap! Nag-karera pa kami hanggang sa dulo ng lawa at pabalik! Napakarikit ng Lawa ng Bulusan!

Pagbalik namin sa Kubo, bumuhos naman ang malakas na ulan at hindi kaagad tumila. Heto na naman ang kontrabidang panahon. Hanggang sa tinamad na rin kaming umalis sa Kubo at sa halip ay napagpasyahang kinabukasan na lang ng madaling araw magtungo sa Paguriran. Nakontento na lang kami sa pagmo-movie marathon sa Kubo. Kami naman ni Jas ay naligo na lang din sa bumubuhos na ulan!

Gumising kami kinabukasan 0430 n.u. at kaagad nagtungo sa Paguriran. Habang nasa daan, maulan pa rin ngunit may ilang bahagi sa langit ang unti-unting nagliliwanag kasabay ng bukangliwayway. Pagdating sa Paguriran, nakatalukbong sa Mayon ang makakapal na ulap at panakanaka pa rin ang ambon.

Sinimulan na naming magtungo roon sa likod ng Paguriran kung saan magagawa naming muli ang nakaaadik at makapigil-hiningang cliff diving! Habang papunta roon, sa kasamaang palad, ay nagkamali ako ng tungtong sa mga mabatong bahagi ng munting isla. Naputol yung kuko ng isang daliri ko sa paa. Aruy!

Kaya sa mga balak pumunta sa Paguriran, mainam na magdala ng proteksyon sa paa at maging maingat na rin dahil sa mga walowalo. Nakakita si Gre ng dalawang walowalo habang tinatawid ang mabatong bahagi ng Paguriran. Nakasisindak ito para sa ilan ngunit mas nakasisindak pa rin at nakaririmarim ang presensya ng mga basura sa Paguriran. Mga plastik, bote, upos ng sigarilyo at maging napkin! Maiging huwag nang dumagdag pa sa mga namumurwisyo sa kalikasan sa pagtatapon ng kung ano-anong basura. Sana'y matugunan ito ng pamahalaang nakasasakop sa isla.

Dapat ay hanggang 0800 n.u. lang kami sa Paguriran ngunit dahil napasarap na kami sa pagtalon at dahil sa wakas ay gumanda na rin ang panahon, inabot na kami ng pasado alas nuwebe ng umaga. Ayaw paawat ng mga kasama ko sa paglukso sa tubig, maliban na lang kay Vermisse, na kung hindi itutulak ay aabutin ng siyam-siyam!

Ang sarap itulak ni Vermisse! Hahaha

Ang pagbaba ng tubig sa dalampasigan at ang pagganda ng panahon. Time lapse ni Gibo Mejillano.

Nagpakita rin mula sa malayo ang taluktok ng Mayon at unti-unting namughaw ang kanina'y kulay abong langit.

Pagkatapos ay dumiretso kami sa bayan ng Sorsogon upang bumili ng mga pasalubong. Tanghalian na nang nakabalik kami sa Kubo. Inabutan din namin ang kontrobersyal na "Fight of the Century" nina Pacquiao at Mayweather.

Matapos nito, nag-empake na kami at naghanda para sa isa na namang napakahabang biyahe pabalik sa Batangas. At tila inaasar kami ng panahon dahil maka-tanghalian ay bughaw na bughaw na ang langit!

Sa simula ng biyahe, nagpakita nang buo ang Bundok Pulog at namangha kami sa ganda ng mga kurba nito na hitik sa mga puno ng niyog. Tumigil din kami sa Pepita Park upang sa huling pagkakataon ay masilayan nang buo ang Bulkang Bulusan. Ngunit hindi pa rin nagpakita ang taluktok ng Bulusan...

Bulkang Bulusan, tanaw mula sa Pepita Park, Sorsogon. Mayo 2014.

Bulkang Bulusan, tanaw mula sa Pepita Park, Sorsogon. Mayo 2015.

Bagaman nanghihinayang, tinanggap namin ang mga kaibahan sa pagitan ng kung ano ang aming mga inasahan at kung ano ang mga nangyari. Sa pagiging manlalakbay, bundokero at retratista ng mga tanawin, wala kang magagawa kundi sabayan lang at tanggapin ang mga galaw ng Kalikasan, hanapin ang kung ano ang maganda at positibong anggulo sa mga pangyayari, at higit sa lahat, maging masaya.

Sa paglalakbay na ito, hindi naman kakaunti ang mga sandaling masaya kami. Masaya kami dahil naranasan namin ang napakahabang biyahe sa South Road, na ayon nga sa isang manunulat, ay isang daan ng maraming gunita at panata. Masaya kami sa masasarap na pagkaing inihain sa amin sa Sorsogon. Masaya kami sa patikim na buhay probinsya sa pag-iigib ng tubig sa poso. Masaya kami sa paglukso sa dagat Pasipiko mula sa mga mabatong dalisdis ng Paguriran. Masaya kami dahil sumaya ang mga magsasaka sa Agua de Mayo na tila kami ang may dala. Masaya kami sa magagarang retrato. Masaya kami sa pag-iikot at pagka-kayak sa Lawa ng Bulusan. Masaya kami at naging ligtas mula sa anumang matinding sakuna at aksidente. Masaya kami sa lalong pagkauhaw na marating ang taluktok ng Bulusan. At noong huli, noong bumibiyahe pabalik sa Batangas, masaya kami sa surpresa ng Bulkang Magayon at ng kaniyang buong kaluwalhatian.

Photo op sa Bulkang Mayon. Mayo 3, 2015